Jak przebiega poród?
PRZEBIEG PORODU NATURALNEGO
Filmowa wizja porodu, czyli nagłe odejście wód, po którym następuje szybki transport do szpitala, w rzeczywistości zdarza się sporadycznie. W prawdziwym życiu dzieje się to nieco wolniej, co daje mamie czas na przygotowanie się.
Poród siłami natury przebiega w kilku fazach, z czego najdłuższy jest etap pierwszy:
- Pierwsza faza to niezbyt mocne, nieregularne skurcze macicy. W tym czasie spróbuj się odprężyć i odpocząć, gdyż przed Tobą ogromny wysiłek. Możesz wykonać delikatne ćwiczenia rozciągające, medytować lub spróbować innych, skutecznych dla Ciebie technik relaksujących. W tej fazie mogą odejść także wody płodowe. Pod koniec szyjka macicy jest w pełni rozwarta, co oznacza, że tworzy się 10-cio centymetrowy otwór, przez który będzie mogło przejść dziecko.
- Drugi etap to mocne skurcze macicy, które trwają od pełnego rozwarcia aż do narodzin dziecka. W tej fazie znajdź odpowiednią, wygodną dla siebie pozycje do porodu. Z pomocą przyjdzie Ci towarzysząca położna. Faza ta powinna trwać do ok. 3h, jeżeli to pierwszy poród. W przypadku mam, które wcześniej rodziły, etap ten zazwyczaj jest krótszy (do 2h). Drugą fazę porodu zwieńcza przyjście na świat Twojego maluszka.
- W trzeciej fazie „rodzi się” łożysko. Skurcze są już coraz słabsze. W tym czasie pępowina łącząca dziecko z łożyskiem jest zaciskana i przecinana.
Czasami mówi się o czwartej fazie porodu. To czas na regenerację. Lekarz ocenia stan macicy i krocza po porodzie. Dziecko przechodzi test APGAR, którego wynik świadczy o stanie jego zdrowia. To też moment pierwszego karmienia dzidziusia.[1],[2],[3]
Odejście wód płodowych
Odejście wód płodowych to pęknięcie woreczka z płynem owodniowym, który przez ostatnie miesiące otaczał Twoje dziecko. Rzadko zdarza się, że to strumień wody. Zazwyczaj płyn sączy się. Należy zwrócić uwagę na to, kiedy ma to miejsce. Jeżeli przed 37. tygodniem ciąży, może dojść do przedwczesnego porodu lub dziecko będzie miało za mało płynu owodniowego, co również jest zagrożeniem. Aby sprawdzić, czy wypływająca ciecz jest płynem owodniowym, można kupić test w aptece. Płyn najczęściej ma kolor jasnożółty, przejrzysty i nie ma charakterystycznego zapachu (jak np. mocz). Jeżeli barwa koloru jest inna (np. zielona lub czerwona), poinformuj o tym zespół położniczy.[4]
Czy wody zawsze odchodzą?
Wody płodowe nie zawsze odchodzą. U niektórych kobiet może być wskazane przebicie worka owodniowego, jeżeli nie pękł on sam z siebie oraz konieczne jest przyspieszenie porodu. Jednak nie powinno się wykonywać rutynowo tej czynności, jeżeli możliwe są inne metody pozwalające na przyspieszenie akcji porodowej.[5],[6],[7]
Indukcja porodu – jak wygląda?
Indukcja porodu to wywołanie skurczów macicy w celu urodzenia dziecka drogą pochwową. Do niektórych wskazań przyspieszenia porodu należy:
- przedłużająca się ciąża ( 41-42 tydzień),
- problemy z łożyskiem,
- przedwczesne odpływanie płynu owodniowego.
To, jak wygląda wywołanie porodu, zależy od rodzaju – indukcja może być farmakologiczna (przez podanie leków) lub tzw. mechaniczna np. z użyciem cewnika Foleya, który ma za zadanie rozciągnąć szyjkę macicy.[6],[7],[8],[9],[10]
CESARSKIE CIĘCIE – PRZEBIEG
Przebieg cięcia cesarskiego zależy m.in. od tego, czy było ono planowane. Jeżeli tak, to w dniu, w którym planujesz rodzić, zostaniesz przyjęta do szpitala (niektóre placówki pozwalają na przybycie dzień wcześniej). Zespół położniczy przygotuje Cię do operacji (np. poprzez zgolenie miejsca, w którym będzie nacięcie, założenie wenflonu). Lekarz poda Ci znieczulenie (zazwyczaj miejscowe) i kiedy zacznie ono działać, zespół przystąpi do działania. Cięcie zazwyczaj jest wzdłuż linii bikini, ale może być także pionowe. Dziecko (jak i łożysko) wychodzi na świat przez otwór powstały wskutek nacięcia jamy brzusznej. Przez cały czas trwania zabiegu, monitoruje się stan mamy. Po wszystkim, lekarza zszywa ranę.[11],[12]
Nie każde cięcie cesarskie jest jednak planowane. Może okazać się kilka dni, a czasem nawet kilka tygodni przed planowanym terminem rozwiązania, że najbezpieczniejszą metodą porodu jest cesarka. Chociaż to stresujące wydarzenie, zaufaj swojemu zespołowi położniczemu. Z pewnością zaopiekuje się on Tobą i Twoim maluszkiem najlepiej jak potrafi. Nagłe cięcie cesarskie może być także konieczne, nawet w trakcie porodu siłami natury, np. jeżeli główka dziecka nie przesuwa się w dół.[13]
Czy po cięciu cesarskim można rodzić naturalnie?
Jest duża szansa, że jeżeli w przeszłości rodziłaś przez cesarskie cięcie, następnym razem będziesz mogła urodzić siłami natury. Zapytaj swojego ginekologa, czy Twój stan zdrowia i maluszka pozwala na taki rodzaj porodu. Jeżeli nie ma przeciwwskazań medycznych, przygotuj się odpowiednio do porodu, ponieważ rozwiązanie cięciem cesarskim a siłami natury jest nieco inne. Twoja wiedza z tego zakresu, przygotowanie ciała i wsparcie położnej ma duże znaczenie w powodzeniu tej metody porodu.[11],[14]
JAK ZŁAGODZIĆ BÓL PORODOWY?
Ból porodowy można łagodzić z wykorzystaniem leków (farmakologicznie) lub bez. Do grupy metod niefarmakologicznych należą m.in.:
- odpowiednie ułożenie ciała,
- aktywność fizyczna, jak np. spacer, kołysanie się,
- techniki oddychania,
- masaż,
- zanurzanie się w wodzie.
Każda czynność, która pozwala na zrelaksowanie się kobiety rodzącej, może skutkować złagodzeniem bólu porodowego. Jeżeli będziesz czuła się lepiej, rodząc z partnerem, zapytaj o taką możliwość swój zespół położniczy.
Czasami jednak techniki relaksacyjne nie są wystarczające. Z pomocą przychodzą wtedy działania farmakologiczne:
- leki wziewne (gaz rozweselający, który rodząca sama sobie może dozować w zależności od potrzeby),
- znieczulenie zewnątrzoponowe lub podpajęczynówkowe podawane przez lekarza, które na jakiś czas zmniejsza odczuwanie bólu w określonym rejonie ciała,
- leki opioidowe podawane dożylnie lub domięśniowo (obecnie nie zalecane ze względu na działania niepożądane),
- znieczulenie ogólne, tzw. narkoza – podawana rzadko w trakcie cięcia cesarskiego.[11],[15],[16]
Trudno całkowicie uniknąć bólu w czasie porodu, ale z pewnością można go zmniejszyć. Porozmawiaj na ten temat ze swoim położnikiem. Przed porodem sprawdź, czy szpital, w którym planujesz rodzić, gwarantuje dane metody zmniejszania bólu, ponieważ nie każda placówka dysponuje wszelkimi możliwościami łagodzenia bólu porodowego. Za to każda powinna dążyć do zagwarantowania rodzącej warunków, w których będzie się czuła jak najbardziej komfortowo.
WYKAZ ŹRÓDEŁ:
[1] MayoClinic: Stages of labor and birth: Baby, it’s time! 2022
[2] Pregnancy, Birth & Baby: Giving birth – stages of labour. 2022
[3] NHS: The stages of labour and birth. 2020
[4] Pregnancy, Birth & Baby: What happens to your body in childbirth. 2020
[5] Funai EF et al.: Labor and delivery: Management of the normal first stage. UpToDate. 2022
[6] Grobman W et al.: Induction of labor: Techniques for preinduction cervical ripening. UpToDate. 2022
[7] The American College of Obstetricians and Gynecologists: Labor Induction [dostęp 13.11.2022]
[8] MayoClinic: Labor induction. 2022
[9] NHS: Inducing labour. 2020
[10] Rodzić po ludzku: Indukcja porodu – wskazania i metody [dostęp 13.11.2022]
[11] The American College of Obstetricians and Gynecologists. Cesarean Birth [dostęp 13.11.2022]
[12] Berghella V et al.: Cesarean birth: Surgical technique. UpToDate. 2022
[13] Raisingchildren: Caesarean birth: a guide to planned and unplanned caesarean. 2021
[14] Metz TD et al.: Choosing the route of delivery after cesarean birth. UpToDate. 2022
[15] Naczelna Izba Pielęgniarek i Położnych: Standardy postępowania medycznego w łagodzeniu bólu porodowego. 2017
[16] NHS: Pain relief in labour. 2020